Vrijstelling

Ieder leerplichtig kind moet op een school ingeschreven staan. Toch kunnen er gewichtige redenen zijn waarom een kind niet naar school gaat. In bepaalde gevallen kunnen ouders of verzorgers bij Leerrecht voor hun kind vrijstelling van de inschrijving aanvragen. Hieraan zijn strikte voorwaarden verbonden.

Hieronder vindt u uitleg over de verschillende redenen voor vrijstelling.

1. Het kind heeft psychische en/of lichamelijke klachten

Elk kind moet zich zo optimaal mogelijk kunnen ontwikkelen. Samen met de scholen doet Leerrecht er alles aan om een passende onderwijsplek te realiseren voor kinderen.

Als de problemen van uw kind dermate ernstig zijn dat onderwijs niet mogelijk lijkt, kunnen ouders of verzorgers  een beroep doen op vrijstelling van inschrijving op basis van psychische of lichamelijke gronden. Ze kunnen een vrijstelling aanvragen via het aanvraagformulier vrijstelling artikel 5 onder a (lichamelijke of psychische gesteldheid) (pdf, 315 kB). Bij het aanvraagformulier zit een machtigingsformulier medisch onderzoek waarmee ouders of verzorgers toestemming geven om een onafhankelijke deskundige in te schakelen. De deskundige doet een medisch / psychologisch onderzoek om inzicht te krijgen of er sprake is van beperkingen bij een kind waardoor het kind niet in staat is onderwijs te volgen.Als de deskundige na onderzoek en gesprek met ouders of verzorgers en het kind van mening is dat de vrijstelling kan worden afgegeven dan krijgt Leerrecht hier een medisch en/of psychologisch advies van. 

De leerplichtambtenaar stelt vast of het beroep van ouders of verzorgers aan de eisen van de wet voldoet. Als dat zo is, krijgt het kind vrijstelling. Is dat niet het geval, dan moeten ouders of verzorgers het kind alsnog inschrijven op een school.

2. Ouders of verzorgers hebben bezwaar tegen de levensbeschouwelijke richting van scholen in de buurt

Als ouders of verzorgers bedenkingen hebben tegen de richting van het onderwijs van alle scholen of onderwijsinstellingen die binnen een redelijke afstand van uw woning liggen, dan kunnen zij een beroep doen op vrijstelling van de leerplicht. Zij leggen daarvoor een verklaring af over deze bedenkingen. Dit doen zij door het Aanvraagformulier vrijstelling artikel 5 onder b (bedenkingen tegen de richting onderwijs) (pdf, 390 kB) in te vullen. Naast het ingevulde formulier dient een verklaring te worden bijgevoegd waarin de basisscholen binnen een straal van 6 km en middelbare scholen binnen een straal van 20 km staan samen met de bedenkingen tegen deze scholen. 

Een voorwaarde is dat het kind niet eerder ingeschreven heeft gestaan op een school/ of instelling of deze heeft bezocht. 

De leerplichtambtenaar stelt vast of het beroep aan de eisen van de wet voldoet. Als dat zo is, krijgt het kind van rechtswege een vrijstelling. Is dat niet het geval, dan moeten ouders of verzorgers het kind alsnog inschrijven op een school.

3. Het kind gaat naar school in het buitenland

Willen ouders of verzorgers het kind in het buitenland naar school laten gaan? Dit doen ouders of verzorgersdoor het Aanvraagformulier vrijstelling artikel 5 onder c (schoolbezoek buitenland) (pdf, 406 kB) in te dienen, voorzien van een verklaring van de school in het buitenland waar het kind is ingeschreven.
De verklaring moet in het Nederlands, Engels, Duits of Frans zijn opgesteld en de volgende informatie bevatten:

  • Naam en geboortedatum van uw kind.
  • De naam, plaats en land van de school.
  • De periode dat uw kind de school bezoekt.

Op het aanvraagformulier moet een handtekening van de schooldirecteur en een stempel van de school staan.

Ter informatie: Als het kind langer dan acht maanden buiten Nederland woont en het volgende schooljaar ook in het buitenland naar school gaat, hebben ouders of verzorgers de wettelijke verplichting het vertrek naar het buitenland van het kind door te geven aan de afdeling Burgerzaken van de gemeente.

De leerplichtambtenaar stelt vast of het beroep aan de eisen van de wet voldoet. Als dat zo is, krijgt het kind een vrijstelling. Is dat niet het geval, dan moeten ouders of verzorgers het kind alsnog inschrijven op een school in Nederland.

4. Ouders of verzorgers reizen rond voor werk

Er zijn twee specifieke situaties, waarin ouders of verzorgers op basis van hun beroep een verzoek tot vrijstelling kunnen doen, namelijk:

  • Ouders of verzorgers werken als kermisexploitant.
  • Ouders of verzorgers werken als circusmedewerker.

In bovenstaande gevallen geldt een vrijstellingsregeling voor de maanden maart tot en met oktober, onder de voorwaarde dat ouders of verzorgers tijdens die periode rondreizen met hun kind. De afstand tussen de standplaats en de standplaats van de rijdende school moet dan groter zijn dan 5 kilometer. De vrijstelling eindigt aan het einde van het schooljaar, waarin het kind de leeftijd van veertien jaar bereikt.

De vrijstelling vragen ouders of verzorhers aan door het Aanvraagformulier vrijstelling 5a (trekkend bestaan) (pdf, 395 kB) in te vullen. Naast dit formulier vragen wij de volgende informatie bij te voegen:

  • verklaring van uw onderneming / werkgever;
  • verklaring waaruit blijkt dat u kermisexploitant of circusmedewerker bent; 
  • het reisschema;
  • aantonen dat er geen rijdende school is. 

De leerplichtambtenaar stelt vast of uw beroep aan de eisen van de wet voldoet. Als dat zo is, krijgt uw kind van rechtswege vrijstelling. Is dat niet het geval, dan moet u uw kind alsnog inschrijven op een school.

5. Het kind is tussen de 16 en 18 jaar en gaat ander onderwijs volgen

Ouders of verzorgers kunnen een aanvraag voor vrijstelling indienen als het kind ander onderwijs gaat volgen. Het kind is vorig schooljaar 16 jaar geworden maar nog geen 18 jaar. Voor de aanvraag moeten ouders of verzorgers aantonen dat het kind voldoende onderwijs volgt. Opleidingen of cursussen als thuisstudie vallen hier niet onder.

Dit doet u door het Aanvraagformulier vrijstelling artikel 15 (ander onderwijs 16+) (pdf, 393 kB) in te vullen.

6. Het kind kan niet volledig naar dagonderwijs en is ouder dan 14

U kunt een aanvraag indienen voor vervangende leerplicht als uw kind tenminste 14 jaar is en niet geschikt is volledig dagonderwijs aan een school te volgen.

Verdere informatie kunt u vinden in de leerplichtwet artikel 3a en 3b.